U xơ tử cung là một bệnh lý phụ khoa thường gặp ở phụ nữ độ tuổi sinh sản. Không những gây những triệu chứng khó chịu, bệnh còn có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của chị em.
U xơ tử cung là gì?
U xơ tử cung ( tên tiếng Anh: Uterine fibroids ) là một loại u phát triển từ mô và cơ liên kết ở cơ tử cung. Những khối u này thường lành tính ( hầu như không phát triển thành ung thư ).
Khối u có thể phát triển từ khối đơn lẻ hoặc nhiều khối ( còn được gọi là tình trạng đa u xơ tử cung ). Các khối u xơ có thể khác nhau về kích thước, số lượng và vị trí trong tử cung, tùy từng cơ địa người bệnh.
Phân loại u xơ
U xơ được phân thành nhiều loại, phụ thuộc vào vị trí, tính chất và kích thước của khối u.
Phân loại theo kích thước
Nhiều chị em thắc mắc không biết kích thước u xơ tử cung bao nhiêu là to? Tuỳ theo từng kích thước mà u xơ được chia thành 4 loại sau:
- U xơ kích thước nhỏ: dưới 20mm
- U xơ kích thước trung bình: từ 20 – 50mm
- U xơ kích thước lớn: 50 – 80mm
- U xơ kích thước rất lớn: trên 80mm
Như vậy, với những khối u có kích thước từ 50mm trở lên đã được coi là u xơ tử cung kích thước to. Với kích thước này, bạn cần thường xuyên theo dõi và thăm khám định kỳ. Kết hợp với các phương pháp điều trị bệnh hợp lý.
Phân loại theo vị trí
Vị trí và kích thước khối u rất quan trọng đối với việc điều trị bệnh. Khối u đang phát triển ở đâu và chúng lớn như thế nào sẽ quyết định cách điều trị nào sẽ phù hợp với tình trạng của bạn.
Khối u xơ có thể nằm ở nhiều vị trí khác nhau trên tử cung. Bao gồm:
- U xơ ở dưới niêm mạc tử cung. Khối u bắt nguồn từ cơ tử cung và phát triển dần vào buồng tử cung. Chúng kích thích vào lớp niêm mạc nên thường gây triệu chứng rong kinh, rong huyết,… Với những khối u có cuống có thể thò ra ngoài cổ tử cung. Gây viêm nhiễm và chảy máu.
- U xơ ở thân tử cung. Thường gặp và nằm ở vị trí thân tử cung
- U xơ dưới thanh mạc. Phát triển từ cơ tử cung ra phía ngoài thanh mạc. Khối u có thể chèn ép vào niệu quản, bàng quang gây triệu chứng tiểu nhiều, tiểu rắt,…
- U xơ ở cơ trơn tử cung. Phát triển trong lớp cơ tử cung và thường có nhiều nhân. Khối u có thể tăng dần kích thước và gây biến dạng lòng tử cung.
- U xơ ở cổ tử cung. Nằm ở cổ tử cung, nếu có cuống sẽ phát triển về phía âm đạo dưới dạng polyp tử cung.
- U xơ ở eo tử cung. Nằm ở eo tử cung, gây khó khăn trong việc mang thai và sinh nở.
Phân loại u xơ tử cung theo Figo
Theo Hiệp Hội Sản Phụ Khoa Quốc Tế FiGO 2011, U xơ tử cung được phân thành các loại từ 1 đến 8 như sau:
Nguyên nhân gây bệnh
Hiện nay vẫn chưa rõ ràng nguyên nhân sinh ra u xơ tử cung. Tuy nhiên, dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm lâm sàng có thể chỉ ra một số yếu tố sau:
- Mất cân bằng nội tiết tố. Estrogen và progesterone là 2 hormone kích thích sự phát triển của niêm mạc tử cung trong mỗi chu kì kinh nguyệt. Các tế bào u xơ chữa nhiều estrogen hơn các tế bào cơ tử cung bình thường. Do vậy, sự tăng cường quá mức Estrogen được coi là yếu tố thúc đẩy sự phát triển của khối u.
- Di truyền
- Các yếu tố tăng trưởng. Trong đó nổi bật là yếu tố tăng trưởng giống insulin, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của khối u xơ.
Dấu hiệu và triệu chứng của u xơ tử cung
Hầu hết các trường hợp khối u xơ nhỏ thường không có triệu chứng gì. Đến khi khối u phát triển ro, gầy chèn ép và xuất huyết tử cung bất thường. Lúc này người lo lắng và đến khám phụ khoa.
Tuỳ từng vị trí, kích thước của khối u mà u xơ tử cung có những dấu hiệu và triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, bạn cần lưu tâm đến 4 triệu chứng sau:
1. Rối loạn kinh huyết
Người bệnh có thể gặp các tình trạng như kinh nguyệt ra quá nhiều, rong kinh, rong huyết, mất kinh,…
2. Đau bụng dưới
Mức độ đau khác nhau ở từng người bệnh, thường cảm thấy đau tức và nặng phần bụng dưới. Đa số người bệnh cảm thấy đau nhiều lên khi gần đến chu kì hành kinh..
3. Rối loạn đại tiểu tiện
Người bệnh có thể bị tiểu nhiều, tiểu rắt, bí tiểu, táo bón do khối u xơ đã chèn ép vào vùng bàng quang, trực tràng…
4. Đau mỏi lưng
Khi khối u lớn, chèn ép vào các dây thần kinh có thể gây ra tình trạng đau mỏi lưng.
Các triệu chứng có thể khác nhau tùy từng tình trạng bệnh. Khi gặp phải các triệu chứng nghi ngờ bệnh, bạn nên đến cơ sở y tế để tiến hành thăm khám và chẩn đoán bệnh chính xác. Tránh nguy cơ gặp biến chứng nguy hiểm.
U xơ tử cung có nguy hiểm không?
Khối u ếu không được phát hiện và điều trị hợp lý có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Không những ảnh hưởng tới sức khoẻ, mà còn đe dọa thiên chức làm mẹ của nhiều chị em.
Bạn cần cảnh giác với các biến chứng sau:
Thiếu máu
Tình trạng thiếu máu thường xảy ra nghiêm trọng ở những bệnh nhân có u xơ ở dưới niêm mạc. Gây tình trạng rong kinh, rong huyết và cường kinh kéo dài.
Người bệnh thường có biểu hiện mệt mỏi, xanh xao, da dẻ kém sắc,.. Đặc biệt, tình trạng cường kinh kéo dài và nặng dẫn tới thiếu máu cấp tính và phải vào viện truyền máu.
Chèn ép các cơ quan lân cận
U xơ tử cung to lên có thể chèn ép vào các cơ quan xung quanh trong vùng chậu. Trong đó:
- Chèn ép niệu quản gây ứ nước trong thận. Có thể gây viêm đài bể thận và trở thành viêm mãn tính nếu không được điều trị kịp thời.
- Chèn ép bàng quang gây tiểu nhiều, tiểu rắt. Người bệnh luôn có cảm giác buồn tiểu nhưng không đi được, hoặc đi được ít một.
- Chèn ép trực tràng gây táo bón
- Chèn ép vào tĩnh mạch vùng chậu dẫn tới sự ứ máu tại vùng chậu và dẫn tới thuyên tắc mạch
Xoắn khối u
Thường xảy ra với những khối u có cuống dài. Các khối u có thể xoắn với nhau hoặc xoắn quanh trục gây thiếu máu và hoại tử khối u. Người bệnh có các triệu chứng như đau dữ đội và đột ngột vùng hố chậu, kèm theo nôn mửa, choáng ngất và bí trung đại tiện.
Đây là trường hợp cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đi cấp cứu. Xoắn khối u nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn tới viêm phúc mạc và tử vong.
Thoái hoá
Thoái hoá mà một trong những biến chứng thường gặp của bệnh và được chia thành các dạng như:
- Thoái hóa kính là thường gặp nhất, chiếm 60% các trường hợp
- Thoái hoá nang thường xảy ra khi có thoái hoá kinh, chiếm tỉ lệ khoảng 4%
- Thoái hoá vô khuẩn thường gặp trong khi mang thai và chiếm khoảng 3%
- Thoái hoá ác tính ( ung thư ) thường hiếm xảy ra, chiếm tỉ lệ khoảng 0,2%. Tuy nhiên chị em cũng không nên chủ quan. Cần đặc biệt chú ý đến các khối u xơ tử cung phát triển nhanh hoặc những khối u mới xuất hiện ở thời kỳ đã mãn kinh. Bởi đây là những trường hợp có nguy cơ phát triển ung thư rất cao.
Biến chứng liên quan đến sinh sản
Ảnh hưởng của khối u đến sức khỏe sinh sản luôn là vấn đề được nhiều chị em quan tâm.
U xơ tử cung là một trong những nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn ở nữ giới. Đặc biệt, u xơ dưới niêm mạc làm giảm khả năng mang thai, tăng nguy cơ sẩy thai. U xơ trong cơ tử cung có thể làm biến dạng lòng tử cung và làm tăng nguy xơ sảy thai, sảy thai liên tiếp.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, u xơ tử cung có thể gây ảnh hưởng tới thai kỳ của phụ nữ. Cụ thể là làm tăng nguy cơ ngôi thai bất thường, tăng khả năng mổ lấy thai và sinh non, tăng nguy cơ nhau tiền đạo, nhau bong non và vỡ ối sớm, thai lưu,…
Điều trị u xơ tử cung cung
Người bệnh có thể lựa chọn phương pháp Tây y hoặc Đông y để điều trị u xơ tử cung. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu từng phương pháp:
Tây y trị u xơ tử cung
Hiệp Hội Sản Phụ Khoa Thế Giới cho rằng, các trường hợp khối u không có triệu chứng và biến chứng thì không cần điều trị. Các chỉ định nội khoa và ngoại khoa chỉ đưa ra khi u xơ gây biến chứng hoặc những triệu chứng làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng sinh sản của phụ nữ.
Sử dụng thuốc
Tây y đến này vẫn chưa tìm ra thuốc đặc trị làm u xơ tử cung biến mất hoàn toàn. Các thuốc thường dùng là thuốc nội tiết, có tác dụng ức chế tăng tiết Estrogen và điều trị triệu chứng. Bao gồm các thuốc như Orgametril, Lynestrenol, Marvelon,…
Trong trường hợp người bệnh đau bụng nhiều có thể kết hợp sử dụng các thuốc giảm đau như Diclofenac, Ibuprofen,…
Nếu chị em bị rong kinh, cường kinh kéo dài dẫn tới thiếu máu. Bác sĩ có thể kê thêm cho chị em các thuốc cầm máu hoặc bổ sung thêm sắt, axit folic,…
Thông thường các thuốc trên chỉ giúp cải thiện triệu chứng. Khi ngừng thuốc thì khối u tiếp tục phát triển. Đồng thời, thuốc nội tiết có thể gây ra nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng tới sức khoẻ. Chị em cần lưu ý sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Phẫu thuật
Phương pháp phẫu thuật thường áp dụng đối với các khối u kích thước lớn hơn 70mm. Khối u đã gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng ảnh hưởng đến cuộc sống của bệnh nhân. Như rong kinh, cường kinh kéo dài mà điều trị bằng thuốc không đáp ứng.
Tuỳ từng kích thước và vị trí của khối u xơ mà bác sĩ có thể đề nghị bạn áp dụng phẫu thuật mổ nội soi hoặc mổ hở. Đồng thời, bóc tách khối u chọn lọc, cắt bán phần hay toàn phần tử cung,…
Ngoài mổ u xơ, còn có các phương pháp can thiệp ngoại khoa khác có thể được sử dụng để điều trị. Bao gồm thuyên tắc mạch tử cung, phương pháp không xâm lấn MRI – HIFU,…
Đông y trị u xơ tử cung
Vì tây có nhiều mặt hạn chế trong điều trị các khối u này nên ngày càng nhiều chị em tìm kiếm và áp dụng các bài thuốc đông y chữa u xơ tử cung.
Đông y điều trị thường đi từ căn nguyên, gốc rễ sinh u. Trong đó, Củ mài đắng và Nấm toả dương đã được sử dụng để cân bằng nội tiết, loại bỏ nguyên nhân sinh u. Từ đó ức chế sự phát triển u và tạo điều kiện thuận lợi để khối u thu nhỏ kích thước.
Các thảo dược khác như trinh nữ hoàng cung, náng hoa trắng, bồ quân giúp thu nhỏ kích thước khối u xơ theo thời gian.
Những chị em có tình trạng mất máu nhiều có thể bổ sung thêm xuyên khung và đương quy. Các vị dược liệu này giúp bổ sung lượng máu tự nhiên cho cơ thể trong các trường hợp huyết hư, kinh nguyệt ra nhiều, kéo dài,…
U xơ tử cung nên ăn gì? Kiêng ăn gì?
Bên cạnh các phương pháp điều trị bệnh thì chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng. Bởi nếu chị em ăn uống hợp lý có thể kích thích khối u tăng nhanh kích thước.
Người bệnh u xơ tử cung nên kiêng ăn gì?
- Các sản phẩm từ đậu nành như đậu phụ, sữa đậu nành, mầm đậu nành,…
- Các loại thịt màu đỏ như thịt bò, thịt chó, thịt trâu,…
- Không nên ăn nội tạng động vật
- Hạn chế sử dụng các thực phẩm không lành mạnh. Như rượu bia, cà phê, thuốc lá, đồ ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp,…
Người bệnh u xơ nên ăn gì?
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây
- Thay thế thịt đỏ bằng các loại thịt trắng như cá, thịt gà, thịt vịt, thịt lợn,…
- Ngũ cốc
Trên đây là một số thông tin xoay quanh bệnh U xơ tử cung. Hy vọng Dược phẩm An Châu đã mang đến cho bạn đọc những kiến thức hữu ích về bệnh học, điều trị bệnh và lối sống phù hợp. Nếu còn bất cứ thắc mắc hay phân vân nào, bạn hãy liên hệ tới Hotline 1800.0089 để được hỗ trợ tốt nhất. Chúc bạn sức khỏe!
