Xơ vữa động mạch là một trong những bệnh lý gây những biến chứng nguy hiểm. Có liên quan tới đột quỵ, nhồi máu cơ tim, bệnh tim mạch vành,… với tỉ lệ tử vong cao. Vậy, đây là bệnh như thế nào, nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị ra sao? Hãy cùng Dược Phẩm An Châu theo dõi trong bài biết này bạn nhé!
Xơ vữa động mạch là gì?
Xơ vữa động mạch là bệnh lý có sự xuất hiện của các mảng xơ vữa, bám trên thành động mạch. Các mảng xơ vữa được hình thành do sự lắng đọng, tích tụ các chất béo, cholesterol, chất thải tế bào, canxi và fibrin. Khi các chất này lắng đọng, thành động mạch sẽ trở nên dày và cứng hơn.
Nguyên nhân nào gây bệnh
Hiện nay, chưa rõ chính xác cơ chế gây bệnh bắt đầu như thế nào. Tuy nhiên, sự tích tụ của các mảng bám hoặc sự dày lên do viêm xảy ra bên trong thành động mạch chính là những yếu tố tác động lên quá trình hình thành xơ vữa.
Mảng xơ vữa động mạch làm giảm lưu lượng máu và Oxy đến các cơ quan quan trọng của cơ thể và tứ chi.
Một số yếu tố nguy cơ gây xơ vữa là:
- Bệnh mỡ máu cao
- Người có mức cholesterol và chất béo trung tính cao
- Tăng huyết áp
- Bệnh đái tháo đường type 1
- Béo phì, thừa cân
- Ít hoạt động thể chất
- Chế độ ăn uống không hợp lý, quá nhiều chất béo bão hoà
Dấu hiệu và triệu chứng xơ vữa động mạch
Khi xơ vữa động mạch mới xuất hiện thường không gây nhiều dấu hiệu để người bệnh có thể tự phát hiện ra. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh có thể phát triển dần theo độ dày của mảng bám. Đồng thời, phụ thuộc vào động mạch cụ thể bị ảnh hưởng.
- Khi mảng bám xuất hiện ở động mạch vành, bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng liên quan tới tim mạch. Như đau nhói tim, đau thắt ngực, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim,… Trường hợp nghiêm trọng có thể gây suy tim, đau tim.
- Khi mảng bám xuất hiện ở động mạch cảnh, bệnh nhân có thể xuất hiện các dấu hiệu thiếu máu não. Như đau đầu, chóng mặt, đột quỵ,…
- Khi mảng bám xuất hiện ở động mạch chị, có thể gây tê bì chân tay, mỏi chân,…
Các triệu chứng của bệnh có thể khác nhau ở từng đối tượng. Do đó, nên kiểm tra định kỳ thường xuyên để phát hiện kịp thời tình trạng bệnh. Tránh để bệnh nặng, gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Biến chứng của xơ vữa động mạch
Mảng xơ vữa khi phát triển có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:
- Biến chứng liên quan tới tim mạch. Gồm: nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, bệnh tim mạch vành, đau thắt ngực, suy tim,…
- Thiếu máu não
- Đột quỵ
- Ảnh hưởng đến vận động của các chi, trường hợp nghiêm trọng còn phải cắt cụt chi.
Điều trị xơ vữa động mạch
Hiện nay, điều trị xơ vữa động mạch có thể bao gồm thay đổi lối sống sinh hoạt, sử dụng thuốc và phẫu thuật.
Thay đổi lối sống
Bạn có thể thay đổi lối sống thông qua việc cải thiện các yếu tố nguy cơ. Bao gồm:
- Bỏ thuốc lá
- Kiểm soát bệnh mỡ máu
- Kiểm soát lượng đường trong máu
- Tăng cường vận động thể dục, thể thao
- Có chế độ ăn uống hợp lý, kiêng các thực phẩm giàu chất béo bão hòa và cholesterol.
Sử dụng thuốc
Hiện nay, chưa có loại thuốc nào giúp làm tan mảng bám trong thành động mạch. Các thuốc thường dùng chỉ giúp ngăn ngừa mảng bám tích tụ thêm và điều trị các yếu tố liên quan nếu có. Một số thuốc thường được sử dụng như:
- Thuốc chống kết tập tiểu cầu. Thuốc giúp giảm khả năng kết dính của các tiểu cầu với nhau, giảm tỉ lệ hình thành cục máu đông. Một số thuốc chống kết tập tiểu cầu thường dùng là Aspirin, dipyridamole, clopidogrel, ticlopidine,…
- Thuốc chống đông máu. Thuốc làm loãng máu và ngăn cản sự hình thành của các cục máu đông. Một số thuốc chống đông máu thường dùng là heparin và warfarin.
- Thuốc giảm cholesterol. Đây là những loại thuốc được sử dụng để làm giảm cholesterol và LDL cholesterol trong máu.
- Thuốc hạ huyết áp.
Nong mạch và đặt stent động mạch
Với thủ thuật nong mạch, bác sĩ sẽ sử dụng một ống dài ( ống thông ) luồn qua mạch máu và đến động mạch bị xơ vữa. Sau đó một quả bóng được bơm căng ra để tạo độ rộng cho động mạch. Giúp tăng lưu lượng máu qua đoạn mạch bị hẹp do xơ vữa.
Với đặt stent động mạch, một cuốn lưới nhỏ sẽ được mở rộng bên trong để giữ độ rộng của động mạch.
Bắc cầu động mạch vành
Thường được gọi là phẫu thuật bắc cầu. Phẫu thuật này thường được thực hiện ở những người bị đau thắt ngực do xơ vữa động mạch vành.
Trong quá trình phẫu thuật, một đường bắc cầu được tạo ra bằng cách ghép một đoạn tĩnh mạch khỏe mạnh từ nơi khác trong cơ thể. Sau đó gắn nó vào bên trên và bên dưới khu vực bị tắc của động mạch vành. Từ đó, cho phép máu lưu thông xung quanh chỗ tắc nghẽn. Các tĩnh mạch thường được lấy từ chân hoặc từ thành ngực.
Xơ vữa động mạch có thể ngăn ngừa được không?
Bạn có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn quá trình xơ vữa động mạch bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ. Điều này bao gồm:
- Áp dụng một lối sống lành mạnh
- Một chế độ ăn uống lành mạnh. Tăng cường ăn trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, và các sản phẩm từ sữa không béo hoặc ít chất béo. Đồng thời hạn chế natri, đường tinh chế và ngũ cốc, và chất béo rắn.
- Giảm cân ở những người béo phì
- Tăng cường hoạt động thể chất
- Không hút thuốc
Nếu bạn có nguy cơ bị xơ vữa động mạch do tiền sử gia đình, hoặc cholesterol cao. Điều quan trọng là bạn phải dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, có một lối sống lành mạnh và cải thiện các yếu tố nguy cơ. Chúc bạn sức khỏe!
